Vì nằm gần đường xích đạo nên Việt Nam có khí hậu nhiệt đới gió mùa, nóng ẩm quanh năm. Chính vì thế, nông sản nước ta sau khi thu hoạch rất dễ giảm chất lượng. Chính vì vậy, bảo quản nông sản đúng cách luôn là vấn đề được nhiều nhà doanh nghiệp quan tâm đến. Bài viết hôm nay, hãy cùng Cái Mép Group tìm hiểu các phương pháp bảo quản nông sản sau thu hoạch được sử dụng phổ biến hiện nay.

Bảo quản nông sản là gì?

Bảo quản nông sản là phương pháp giúp duy trì chất lượng và hàm lượng dinh dưỡng bên trong. Vì sau khi thu hoạch, việc tác động của môi trường tự nhiên sẽ gây ra những ảnh hưởng xấu đến chất lượng nông sản. Chúng có thể bị hỏng khi gặp nhiệt độ, độ ẩm và không khí không phù hợp.

Bảo quản nông sản là gì?

Với mỗi loại nông sản sẽ có những đặc điểm sinh học riêng nên có hình thức bảo quản khác nhau. Đồng thời, tùy theo điều kiện khí hậu của từng địa phương mà các công ty có thể lựa chọn phương pháp bảo quản và điều chỉnh cho phù hợp.

Tác dụng của việc bảo quản nông sản

Bảo quản nông sản giúp giảm mức độ hao hụt chất lượng và số lượng. Khi bảo quản đúng cách sẽ tránh được các tình trạng như nông sản bị hỏng hóc, mọt phá hoại, nấm mốc, vi khuẩn xâm hại và ảnh hưởng từ các yếu tố môi trường đến sản phẩm.

Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp tránh gặp phải tình trạng hao hụt nông sản và thiệt hại sản lượng trong quá trình vận chuyển. Đồng thời, việc bảo quản được chất lượng và vẫn giữ được hàm lượng chất dinh dưỡng khi đến tay người tiêu dùng. 

Thông tin thêm: Chọn bao bì thực phẩm đông lạnh đúng tiêu chuẩn

Các phương pháp bảo quản nông sản 

Dưới đây là 5 các phương pháp bảo quản nông sản sau thu hoạch phổ biến hiện nay:

Phương pháp bảo quản nông sản trạng thái kín

Thông gió tự nhiên

Muốn thông gió tự nhiên cần có 4 điều kiện như sau:

• Khí hậu: Khi trời không mưa, không có sương mù lúc đó độ ẩm sẽ cao và có hại cho việc bảo quản.
• Nhiệt độ: Nhiệt độ khu vực xuất hàng, kho đệm không được cao quá 25 độ C và thấp dưới 10 độ C vì khi mở cửa thông gió, khí nóng sẽ vào và làm tăng nhiệt độ trong kho. Ngược lại, nếu chúng thấp dưới 10 độ C thì sẽ mang hơi lạnh vào kho và làm ngưng tụ hơi nước trong kho.
• Điểm sương: Nhiệt độ đọng sương trong kho phải thấp hơn nhiệt độ bên ngoài kho. Do nhiệt độ không khí bên ngoài thấp hơn nhiệt độ đọng sương trong kho nên hơi nước sẽ ngưng tụ lại gây hậu quả cho việc bảo quản.

Qua kinh nghiệm theo dõi nhiều kho, khoảng 8 - 9 giờ sáng và 17 - 18 giờ chiều là họ có thể mở cửa thông gió. Khi có cơ hội thông gió, bạn phải biết cách mở cửa kho. Đầu tiên, bạn nên mở cửa theo hướng gió thổi, sau đó mở cửa hai bên kho, cuối cùng là mở cửa để không khí thoát ra ngoài. 

Thông gió tích cực

Đây là cách bảo quản hạt bằng không khí, nhờ sự thông gió, có thể kích thích làm hạt chín. Thông gió tích cực làm giảm nhiệt độ, độ ẩm cũng thấp dần và thay đổi lượng không khí trong khoảng trống giữa các hạt mà vẫn giữ nguyên tính chất của chúng.

Để sử dụng phương pháp thông gió thì cần phải dùng đến máy quạt có công suất lớn hoặc máy thổi không khí. Tuy nhiên, chỉ chúng ta nên sử dụng quạt khi độ ẩm ổn định, không khí ngoài trời thấp. 

Thông gió tích cực được xem là phương pháp bảo quản nông sản sau thu hoạch hoàn thiện nhất, chi phí bảo quản thấp, được nhiều doanh nghiệp áp dụng trong quá trình bảo quản.

Phương pháp bảo quản nông sản kín

Phương pháp bảo quản kín sẽ tránh cho sản phẩm tiếp xúc với không khí. Điều này cho phép nông sản được giữ ở trạng thái an toàn. 

Do không khí chứa tới 20% oxy nên khi tiếp xúc với số lượng lớn nông sản sẽ xảy ra phản ứng oxy hóa, làm chúng bị hư hỏng. Người ta thường bỏ gói hút oxy khi đóng gói nông sản để hạn chế hiệu quả khả năng phát triển các loại vi khuẩn gây hại.

Phương pháp bảo quản nông sản kín

Có 2 cách bỏ không khí và hơi ẩm cần lưu ý như sau:

• Phương pháp đầu tiên là sử dụng gói hút oxy (thành phần chính là hạt silicagel) khi đóng gói nông sản.
• Một phương pháp thường thấy nữa là sử dụng cách hút chân không để loại bỏ đi oxy và khí ẩm. Đây là biện pháp bảo quản kín giúp ức chế sự sinh trưởng và phát triển của các vi khuẩn có hại.

Phương pháp bảo quản nông sản trạng thái lạnh

Phương pháp bảo quản nông sản trạng thái lạnh có lẽ không còn mấy xa lạ với người dân, cách dùng nhiệt độ ức chế quá trình chín của nông sản giúp chúng được bảo quản trong thời gian lâu hơn. Bên cạnh đó, phương pháp này còn giúp hạn chế hư hại trong quá trình vận chuyển.

Bảo quản bằng phương pháp lạnh

Phương pháp này duy trì nhiệt độ của sản phẩm cao hơn một chút so với nhiệt độ làm đông của dịch tế bào, thường là 0 độ C đến 10 độ C. Bảo quản bằng phương pháp lạnh, chất lượng của thực phẩm vẫn giữ nguyên hàm lượng dinh dưỡng vì dịch tế bào không bị đông cứng.

Để lưu trữ các mặt hàng nông sản bằng phương pháp này cần phải chú ý đến việc giảm độ ẩm của không khí.

Bảo quản nông sản bằng phương pháp lạnh

Bảo quản bằng phương pháp đông lạnh

Phương pháp bảo quản đông lạnh luôn giữ nhiệt độ của sản phẩm giao động từ - 10 độ C đến -30 độ C hoặc cũng có thể thấp hơn. Mặc khác, ở điều kiện nhiệt độ này sẽ làm các vi sinh vật bị tê liệt, ức chế khả năng sinh phát triển của chúng.

• Môi trường làm lạnh khí: Dùng khí CO2 hoặc không khí để làm lạnh.
• Môi trường làm lạnh rắn: Sử dụng hợp chất nước đá + muối + tuyết CO2 ở dạng khô.
• Môi trường làm lạnh lỏng: CaCl2, NaCl, Etylen glycol và Propylene glycoil tùy theo từng loại sản phẩm mà sử dụng chất làm lạnh khác nhau.

Bảo quản bằng phương pháp đông lạnh

Rau củ quả sau khi thu hoạch được làm sạch, sau đó được cấp đông, nhiệt độ thường là 25 - 28 độ C. Sau khi cấp đông và bảo quản ở nhiệt độ 15 - 18 độ C. Phương pháp này được sử dụng để bảo quản tất cả các loại sản phẩm dùng để đóng hộp, công nghiệp chế biến và được ứng dụng rộng rãi. 

Tuy nhiên, bảo quản bằng phương pháp đông lạnh có nhược điểm là làm thay đổi một số đặc tính của sản phẩm. Khi rã đông, đá thường bị chảy nước làm mất nhiều chất dinh dưỡng và vi sinh vật có thể dễ dàng xâm nhập. 

Phương pháp bảo quản nông sản bằng hóa học

Bảo quản nông sản bằng hóa học là dùng thuốc để bảo vệ chúng ở một mức độ nhất định, vừa không gây hại cho con người lại vừa mang rất nhiều tác dụng. Phương pháp này có tác dụng rất lớn trong việc bảo quản nông sản. Sản phẩm nông nghiệp ngăn chặn sự phá hoại của mọt, nấm mốc hoặc gặm nhấm.  

Các loại hóa chất thường được sử dụng phổ biến để bảo quản nông sản như: Cloropicrin, dicloroetan, bekaphot,...

Đối với rau quả, công nghiệp thực phẩm thường sử dụng sunfat khan, axit sorbic, axit oxalic, axit benzoic, v.v.

Một số hóa chất chống nảy mầm sớm như M-1 (a-naphthyl acetic methyl esters); M-2 (anaphthyl estedimethyl acetic acid), MH (Maleic Acid Hydrazit) được sử dụng rộng rãi trong bảo quản khoai tây, cà rốt, hành tây và các loại củ.

Thuốc diệt nấm như T.M.T.D, thuốc kháng khuẩn gây thối trong quá trình bảo quản rau tươi và rau xanh.

Phương pháp bảo quản nông sản trong khí quyển điều chỉnh

Phương pháp lưu trữ bằng khí là cách được nhiều người biết đến và áp dụng. Nông sản sau khi thu hoạch sẽ tiếp tục chuyển hóa, tùy theo lượng oxy trong môi trường mà mức độ chuyển hóa sẽ khác nhau.

Tốc độ hoạt động của vi khuẩn giảm khi hàm lượng oxy ở mức thấp. Do đó, việc bơm vào môi trường bảo quản một lượng lớn khí trơ như nitơ hoặc CO2 sẽ gây hại cho sự phát triển của sinh vật.

Người ta sử dụng khí CO2 từ tuyết hoặc khí nén để cho vào các cốc bảo quản kín. Mức CO2 từ 10% đến 12% là hợp lý. Nồng độ sẽ làm giảm tốc độ chín của nông sản ít hơn 2 - 3 lần so với bảo quản trong điều kiện bình thường.

Khí được sử dụng phổ biến để bảo quản hiện nay là CO2. Qua nhiều nghiên cứu, nồng độ oxy từ 2 - 5% là hợp lý.

Tham khảo một số hệ thống làm lạnh giúp bảo quản nông sản tại Cái Mép Group

Nắm bắt được những lo lắng của doanh nghiệp trong việc bảo quản nông sản. Cái Mép Group xin giới thiệu với quý khách hàng, cách lưu trữ hàng hóa tại kho lạnh bằng container đang nhiều doanh nghiệp ưa chuộng và sử dụng nhiều nhất hiện nay bởi những lý do như sau:

• Chúng có chức năng bảo quản thực phẩm, đồ đông lạnh, thiết bị y tế, hải sản, nông sản,...
• Nhiệt độ Container khoảng từ -30 độ C đến 30 độ C thích hợp bảo quản nhiều loại hàng hóa khác nhau.
• Cách sử dụng Container lạnh khá đơn giản
• Hệ thống làm lạnh của chúng đa dạng, phù hợp để bảo quản phần lớn các loại thực phẩm

Cách bảo quản nông sản bằng kho lạnh đã đem lại nhiều lợi ích về mặt kinh tế và góp phần xây dựng thương hiệu nông sản sạch tươi ngon. Phương pháp này, hiện nay đang được khách hàng đánh giá là phương án bảo quản tốt nhất. Nếu như bạn đang có nhu cầu tìm hiểu về phương pháp bảo quản này, hãy liên hệ với Cái Mép Group để được tư vấn nhiệt tình và nhanh chóng. Hotline (84-28) 6258 1773 - 097.868.4589 .